Verhouding gemeenschappelijke regeling en dienstverlenings overeenkomst

Steeds vaker krijgen wij als samenwerkingsexperts de vraag wat de verhouding is tussen een gemeenschappelijke regeling en de ook wel bekende dienstverleningsovereenkomst. Dit was ook het geval bij een vraagstuk omtrent de gemeenschappelijke regeling Omgevingsdienst Flevoland Gooi en Vechtstreken, waarin wij gezamenlijk met Pels Rijcken een eenduidig advies opleverden over de verhouding tussen deze beide documenten.

Samenwerking is een complex samenspel van personen, rollen en belangen. Het is bij samenwerking dan ook van belang dat er onderscheid wordt gemaakt tussen de verschillende rollen en het goed beleggen en verankeren daarvan. Rollenscheiding draagt onder meer bij aan een efficiënte en effectieve realisatie van doelstellingen en het creëren van optimale sturing, invloed en zeggenschap. Bij vormgeving van samenwerking wordt er vaak onderscheid gemaakt tussen drie rollen: eigenaar, opdrachtgever en opdrachtnemer.

Bestuurlijke samenwerking

De gemeenschappelijke regeling is een vorm van bestuurlijke samenwerking, die mede tot uiting komt in gezamenlijk eigenaarschap van de deelnemende partijen. Eigenaarschap richt zich met name op de instandhouding van de organisatie, de kaders voor het functioneren, stabiliteit en continuering van de samenwerking op zowel korte als langere termijn. Naast de rol van eigenaar is het ook belangrijk om de rol van opdrachtgever goed te duiden, waarbij een opdrachtgever zich specifiek richt op de taakuitoefening door de organisatie als opdrachtnemer. Denk hierbij onder mee aan kwaliteitsafspraken en verantwoordingsafspraken.

Opdrachtverlening

In de praktijk kan het voorkomen dat deelnemende partijen bevoegdheden overdragen aan het bestuur van het openbaar lichaam of dat ze taken verlenen via mandaat aan niet-ondergeschikten. Bij veel gemeenschappelijke regelingen die met mandaat werken wordt dit dan ook in een dienstverleningsovereenkomst uitgewerkt (al dan niet in combinatie met bijv. een dienstverleningshandvest dat dan bijvoorbeeld als algemene voorwaarden dient). Die dienstverleningsovereenkomst is dan dus een nadere uitwerking van de afspraken in de gemeenschappelijke regeling en het mandaatbesluit. In feite heeft mandaatverlening veel weg van opdrachtverlening en kan het gezien worden als een vorm van dienstverlening.

Uiteindelijk blijft het een bestuurlijke afweging of partijen een dienstverleningsovereenkomst afsluiten naast de gemeenschappelijke regeling (meerpartijen overeenkomst). Voor het beantwoorden van vragen als: ‘is een DVO noodzakelijk bij een bestuurlijke samenwerking’ of ‘wat is het nut van een DVO’, helpen wij u graag. Aarzel niet om contact op te nemen met één van onze adviseurs.

Auteur: Maartje de Rond