Uniek regionaal proces voor implementatie gewijzigde Wgr
PROOF Adviseurs heeft in de afgelopen twee jaar veel gemeenten, waterschappen, provincies en samenwerkingsverbanden begeleidt bij het implementeren van de gewijzigde Wet gemeenschappelijke regelingen (Wgr). In de regio Rivierenland hebben wij een uniek proces doorlopen door gelijktijdig elf samenwerkingsverbanden, acht gemeenten en overige deelnemers in een regionaal traject te ondersteunen bij de implementatie van de gewijzigde Wgr. In dit artikel lichten we onze aanpak van dit unieke proces in Nederland toe.
Aanleiding
In juli 2022 trad de gewijzigde Wgr in werking. Deelnemers kregen twee jaar de tijd om hun gemeenschappelijke regeling te wijzigen. Veelal werd er gekozen om per samenwerkingsverband een afzonderlijk wijzigingsproces te doorlopen. In de regio Rivierenland is er echter voor gekozen om dit proces gezamenlijk op te pakken. Doel hiervan was om deelnemers niet te overvragen, gelijkluidende criteria te gebruiken en om een gezamenlijk besluitvormingsprocedure te doorlopen. Onze projectleider, Florian Theissen, licht het belang van de regionale aanpak toe:
‘Per samenwerkingsverband moeten er individueel keuzes worden gemaakt over dezelfde nieuwe instrumenten die voortkomen uit de gewijzigde Wgr. Een regionale aanpak zorgt ervoor dat ‘dezelfde taal’ in de gehele regio wordt gesproken. Ook draagt het eraan bij dat de nieuwe en gewijzigde instrumenten op een vergelijkbare manier worden ingezet en daarmee de regionale grip op samenwerking wordt versterkt.’
Eén van onze uitgangspunten in het regionale traject was om te borgen dat er voldoende ruimte was voor maatwerk per samenwerkingsverband, zodat er recht werd gedaan aan de verschillen tussen de samenwerkingsverbanden.
Onze aanpak
Aan het begin van het traject heeft het team van PROOF Adviseurs een sterke programmaorganisatie neergezet met de intentie om alle stakeholders tijdig en systematisch te betrekken. We hebben een bestuurlijke procesbegeleidingsgroep, een klankbordgroep en een ambtelijke werkgroep ingesteld. In deze gremia waren de kring van burgemeesters, kring van griffiers, kring van gemeentesecretarissen, besturen en directeuren van samenwerkingsverbanden vertegenwoordigd en een afvaardiging van het ambtelijke juristenoverleg en de regiocoördinatoren. De raden van de deelnemers konden in twee raadsbrede regionale bijeenkomsten hun wensen en behoeften aangeven voor de implementatie.
Om alle betrokkenen te informeren over het traject en hun rol hebben wij een startnotitie opgesteld. In deze notitie is ingegaan op zowel het proces van de regionale aanpak als op de inhoud van de betekenis van de wijziging van de Wgr. Vervolgens hebben wij een regionaal afwegingskader met alle betrokken opgesteld. In dit kader was voor elke wijziging uit de Wgr waar een keuze gemaakt moest worden, gelijkluidende opties opgesteld. De algemeen besturen van de samenwerkingsverbanden besloten vervolgens in aparte maatwerktrajecten welke optie voor de deelnemers het meest passend was. Op basis hiervan hebben wij tekstvoorstellen opgesteld van de gewijzigde gemeenschappelijke regelingen van elk samenwerkingsband.
De besluitvormingsprocedure is vervolgens ook regionaal aangepakt. We hebben de deelnemers ontzorgd door modelteksten voor de besluitvorming op te stellen. Hierdoor kon er één integraal pakket met alle voorgestelde gewijzigde gemeenschappelijke regelingen aan de colleges en raden vanuit de samenwerkingsverbanden worden aangeboden. Waar gewenst hebben wij in de raden of bestuursvergaderingen van de samenwerkingsverbanden een toelichting op de voorgestelde wijziging gegeven.
Het resultaat
Het doorlopen van het regionale traject heeft ervoor gezorgd dat de gewijzigde Wgr in alle gemeenschappelijke regelingen in de regio Rivierenland is geïmplementeerd. Daarnaast is voor elk van de samenwerkingsverbanden maatwerk toegepast en is door de implementatie van de gewijzigde Wgr de democratische legitimiteit van de samenwerkingsverbanden versterkt.
Vragen of meer weten?
Wilt u meer weten over het traject in de regio Rivierenland of heeft u vragen over de Wgr, neem dan contact op met onze adviseurs Florian Theissen (florian@proofadviseurs.nl), Maarten Waleboer (maarten2@proofadviseurs.nl) of Jan Willem Botter (janwillem@proofadviseurs.nl).
