Inleiding
Mantelzorgers en mensen met een chronische aandoening hebben in Nederland meer kans om last te krijgen van depressieve klachten. In opdracht van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn & Sport (VWS) ontwikkelen we, in samenwerking met Ecorys, voor beide groepen een ketenaanpak. We zijn hiermee begonnen in 2020 en beide ketenaanpakken zijn naar verwachting in 2023 klaar om landelijk uitgerold te worden.
Aanleiding
De ketenaanpakken zijn onderdeel van het Meerjarenprogramma Depressiepreventie dat als doel heeft om het aantal depressies in 2030 met 30% af te laten nemen. Mantelzorgers en mensen met een chronische aandoening zijn in het programma gedefinieerd als groepen die een bijzonder hoog risico lopen op depressieve klachten. Jongeren, jonge vrouwen, werknemers en huisartspatiënten zijn ook benoemd als hoogrisicogroepen in het programma.
Aanpak
In de ontwikkeling van de ketenaanpakken hebben wij vijf fasen onderscheiden: De verkennende fase (1) bestond uit een documentenstudie en oriënterende gesprekken met diverse ketenpartijen en de doelgroepen over hun behoeften en wensen voor een landelijke ketenaanpak. In deze fase is er voor beide ketenaanpakken ook een aparte regiegroep gevormd met landelijke kennis- en belangenorganisaties, patiëntenverenigingen en beroepsverenigingen. Gedurende de ontwikkeling van de ketenaanpakken denken zij als experts met onze aanpak mee. Tot slot is er, voor beide aanpakken, aan het eind van deze fase de eerste landelijke bijeenkomst, van de in totaal vier landelijke bijeenkomsten, georganiseerd. Doel hiervan is om landelijk ideeën en wensen voor de ketenaanpakken op te halen en om draagvlak te creëren.
In de planvorming en ontwikkelingsfase (2) zijn de ontwerp ketenaanpakken ontwikkeld en in de volgende fase, de pilots en testenfase (3), werken we een jaar met de ontwerp ketenaanpak in verschillende regio’s. Onder onze begeleiding komen de ketenpartijen elke twee maanden samen in een bijeenkomst. Tussen deze bijeenkomsten voeren de ketenpartijen diverse acties uit om de samenwerking te versterken. De pilots worden gemonitord aan de hand van klantreizen en netwerkanalyses.
In de synthesefase (4) worden de ervaringen en de resultaten uit de pilots vertaald naar een definitieve ketenaanpak. In de laatste fase de implementatie en borging (5) worden de ketenaanpakken landelijk uitgerold door middel van een landelijke handreiking, landelijke bijeenkomst en landelijke ’train de trainer’ training.
Beoogd resultaat
Twee ketenaanpakken met als doel om depressieve klachten bij mantelzorgers en mensen met een chronische aandoening te voorkomen. De aanpakken kunnen zowel op lokaal als regionaal niveau in heel Nederland toegepast worden. Handvatten daarvoor worden gegeven in een landelijke handreiking en de training ‘train de trainer’. Daarnaast wordt er voor de ketenaanpak voor mantelzorgers, in het kader van Social Return, een korte film opgeleverd over de totstandkoming van de aanpak.
