Blog Samenwerken en de Omgevingswet
Nog ruim twee weken! Dan is het eindelijk zover: de Omgevingswet treedt vanaf 1 januari as. inwerking. Er is reikhalzend naar uitgekeken en de verwachtingen zijn hoog. Er komt meer ruimte voor ontwikkeling. “Nee, mits” wordt “ja, tenzij”. En oh ja, mocht u het gemist hebben; die ene nieuwe Omgevingswet staat bol van de interbestuurlijke samenwerkingsafspraken. Ga maar na: van het opstellen van een omgevingsvisie tot en met het lerend vermogen dat interbestuurlijk wordt opgebouwd. Alles vraagt om samenwerking. Onze adviseur Andrew Harijgens vindt het hoog tijd om daar eens specifiek op in te zoomen.
Belang van gebiedsgerichte samenwerking
Gebiedsgerichte samenwerking onder de Omgevingswet vormt een cruciaal element in het streven naar duurzame en integrale ruimtelijke ontwikkeling. Door verschillende stakeholders, zoals overheden, bedrijven en burgers, te betrekken bij het vormgeven van hun leefomgeving, ontstaat er een brede betrokkenheid en draagvlak. Deze samenwerking stimuleert dus niet alleen een efficiënter gebruik van ruimte en middelen, maar draagt ook bij aan een gebalanceerde afweging van belangen en het realiseren van maatschappelijke opgaven. Dit dient uiteraard wel gepaard te gaan met transparantie, participatie en een flexibele inrichting, zodat de leefomgeving zich blijvend kan evolueren en aan kan passen aan veranderende behoeften.
Good governance
De komst van de Omgevingswet verandert niets aan de complexiteit van gebiedsgerichte interbestuurlijke samenwerking. Verschillende actoren blijven uiteenlopende belangen hebben en daar mag u ambtelijk en bestuurlijk chocolade van maken. Het gaat dan dus niet alleen om de inhoud, maar de gebiedsontwikkeling zelf, moet worden gemanaged. De manier van samenwerken verdient daarom minstens zoveel aandacht. Dit gaat verder dan het creëren van een overlegtafel. Het gaat om realisatie van good governance. In onze dagelijkse praktijk van samenwerken werken wij met ons denk- en werkmodel waarin wij drie delen van governance onderscheiden. Deze delen zijn ook goed toepasbaar zijn op de Omgevingswet.
De institutionele governance verwijst naar de samenwerkingsvorm, van ‘licht’ tot ‘zwaar’. Het omvat mechanismen, zoals statuten, reglementen en beleidsrichtlijnen. Institutionele governance is van cruciaal belang om de doelen van een organisatie te bereiken, transparantie te waarborgen, verantwoordingsplicht te handhaven en het vertrouwen van belanghebbenden te behouden. Het speelt een sleutelrol in zowel publieke als private entiteiten en is essentieel voor het bevorderen van effectieve besluitvorming en duurzaam succes op de lange termijn.
De procedurele governance heeft betrekking op de vaststelling en implementatie van processen, methoden en stappen die worden gevolgd binnen een organisatie of een systeem. Het legt de nadruk op het gestructureerd beheren van activiteiten en besluitvormingsprocessen. Procedurele governance streeft naar consistentie, efficiëntie en transparantie in de uitvoering van taken en het nemen van beslissingen. Het omvat het opstellen van richtlijnen, protocollen en workflows die de juiste uitvoering van taken en procedures waarborgen. Effectieve procedurele governance draagt bij aan het verminderen van willekeur, het voorkomen van misverstanden en het vergroten van de voorspelbaarheid in de werking van een organisatie.
De relationele governance gaat over de manier waarop relaties en interacties tussen verschillende belanghebbenden binnen en buiten een organisatie worden beheerd en onderhouden. Het legt de nadruk op samenwerkingscultuur, communicatie en het opbouwen van duurzame relaties om gezamenlijke doelen te bereiken. Relationele governance gaat verder dan formele regels en procedures en richt zich op het ontwikkelen van vertrouwen, wederzijds begrip en een positieve dynamiek tussen betrokken partijen. Het omvat aspecten zoals stakeholdermanagement, partnerschappen en netwerken om een gezonde en effectieve samenwerking te bevorderen. Een goede relationele governance draagt bij aan het creëren van een gunstige omgeving waar begrip en ruimte is voor uiteenlopende belangen en het oplossen van gezamenlijke uitdagingen.
Succes van samenwerking
De inrichting van de drie governancedelen is bepalend of uw samenwerking leidt tot een succes of tot teleurstelling. Samenwerking wordt volgens ons enkel een succes wanneer er sprake is van good governance. Dit is dus het geval wanneer de institutionele, procedurele en relationele governance goed ingericht zijn en de inhoud maximaal ondersteunen. Ons advies is daarom ook om bij gebiedsgerichte interbestuurlijke samenwerking aandacht te hebben voor alle drie de governancedelen. Op deze manier kan samenwerking optimaal bijdragen aan het (door)ontwikkelen van een veerkrachtige, leefbare en duurzame samenleving.
Meer weten over hoe wij u kunnen ondersteunen bij realisatie van succesvolle gebiedsgerichte interbestuurlijke samenwerking? Neem contact met op met onze adviseur Andrew Harijgens, 06-51391710.
